ข้ามไปที่เนื้อหาหลัก

บทความ

"เจ้าแม่สามมุก" ในนิราศเมืองแกลง

             จากหนังสือ "รวมเรื่องเมืองชล" ตาม หลักฐานทางวรรณคดี จะปรากฏว่าเจ้าแม่ "สามมุก" เป็นเจ้าแม่ที่มีอภินิหารศักดิ์สิทธิ์ จากนิราศเมืองแกลง ของสุนทรภู่รัตนกวี ได้พรรณาถึงการเดินทาง ไปเยี่ยมบิดาที่เมืองแกลง จังหวัดระยอง ในระหว่างไปทางเรือ ด้วยกัน ๔ คนคือ สุทรภู่ กับศิษย์เอกสองคนชื่อ นายน้อย กับ นายพุ่ม มีชาวระยองชื่อ นายแสง เป็นผู้นำทาง ระหว่างนั้นสุนทรภู่มีอายุ ๒๑ ปี เดินทางไปเมืองแกลง พ.ศ. ๒๓๕๐ เมื่อเรือผ่านบางปะกง จะเข้าบางปลาสร้อยก็พบมรสุม สุนทรภู่ได้รจนาไว้ในนิราศเมืองแกลงว่า                                                                          ...
โพสต์ล่าสุด

ฝูงปลาโลมา ว่ายน้ำมาให้เห็นหน้าศาลเจ้าแม่เขาสามมุข

                   ฝูงปลาโลมากับงานทำบุญศาลเจ้าแม่สามมุข                    สมัยเด็ก ยังจำได้ว่า ตอนระหว่างช่วงวันทำบุญประจำปีศาลเจ้าแม่สามมุข(ดั่งเดิม) จะเห็นฝูงปลาโลมา มากระโดดให้เห็นที่หน้าศาลเจ้าแม่สามมุข(ดั่งเดิม) มันคงไม่ต่างอะไรกับเรื่อง ลูกไฟ พญานาคที่หนองคาย แต่นี่เห็นเป็นปลาโลมา ตอนกลางวัน แดดออก มองด้วยตาเปล่าเห็นชัดเจน บางท่านก็ว่าฝูงปลามาสักการะเจ้าแม่สามมุข แต่ก็ไม่รู้ว่าเพราะอะไรต้องเห็นฝูงปลาโลมา  มาในช่วงเวลานี้ แล้วทำไม ไม่มาให้เห็นช่วงอื่น แล้วถ้าเกิดว่าเราเปลี่ยนวันทำบุญศาลเจ้าแม่สามมุข ไปจัดเดือนอื่น ฤดูอื่น ปลาเค้าจะมาให้เราเห็น ตอนไหนนะ น่าคิดเหมือนกันนะ              ปัจจุบันปี 2556   30 กว่าปีแล้ว ที่ผมโตมา เรื่องราวของปลาโลมา ที่ว่าย กระโดดน้ำ ให้เห็นที่หน้าศาลเจ้าแม่สามมุข (ดั่งเดิม) ยังคงมีอยู่

ตำนานเจ้าแม่สามมุก (เจ้าแม่สามมุข)

        จากเรื่องเล่าต่อกันมาในท้องถิ่น และมีความใกล้เคียงกับเนื้อหาหนังสือเรียนสมัยก่อน ผมคัดมาลอกจากใบตำนานเจ้าแม่สามมุข ซึ่งจัดทำถวายเจ้าแม่สามมุขโดย นายสิทธิชัย และครอบครัวไชยยืนยงพิพัฒน์         ตามตำนานกล่าวว่า เมื่อปลายรัชสมัยกรุงศรีอยุธยาบริเวณทะเลบางแสน และเขาสามมุขยังไม่มีบ้านเรือนผู้คนหนาแน่นเหมือนปัจจุบัน แต่ก่อนชื่อ “บางแสน” และเขาสามุขยังไม่ปรากฏ จะมีแต่ตำบลอ่างหิน ซึ่งปัจจุบันก็คือ ตำบลอ่างศิลา ซึ่งเป็นชุมชนของชาวประมงริมทะเล ณ ต.อ่างหิน (อ่างศิลา) นี้เอง มีเจ้าของโป๊ะชื่อ “กำนันบ่าย” มีลูกชายชื่อ “แสน” ห่างจาก ต.อ่างหินพอประมาณ มียายกับหลานอาศัยอยู่ ยายมีชื่อเสียงเรียงนามใดไม่ปรากฏ ส่วนหลานนั้นมีชื่อว่า “สามมุข” เป็นคนอยู่ในเมืองปลาสร้อย (จ.ชลบุรีในปัจจุบัน) เมื่อบิดามารดาเสียชีวิต ได้อาศัยอยู่กับยายจนกระทั่งโต สามมุขมักจะชอบดูหนุ่ม-สาวรวมทั้งเด็ก ๆ ที่มาเล่นว่าวในหน้าลมอยู่ริมเชิงเขาประจำ และมีเพื่อนที่คอยหยอกล้อเล่นอยู่ประจำ ก็คือลิงป่า ที่ลงมาจากเขาแถวนั้น อยู่มาวันหนึ่งขณะที่สามมุขกำลังเล่นอ...

เรื่องเล่าจากพ่อ...เขาสามมุขในอดีต

               พ่อผมเกิดมาแม่ก็เสียชีวิตทันที  ยายกับก๋งเลี้ยงพ่อมา สมัยก่อนพ่อว่าเรื่องผีดุเป็นเรื่องจริง คนที่เอาพ่อไปช่วยเลี้ยงเจอดีกันแทบทุกคน สมัยก่อนที่ เขาสามมุขยังไม่ทำถนนนั้น ตรงศาลเจ้าแม่สามมุขจะเป็นหน้าผา เวลาน้ำลงต้องเดินไต่หน้าผาไป  ต้องเดินระมัดระวัง สมัยก่อนมีบ้านคนไม่กี่หลังคาเรือน  บ้านคนจะอยู่ทางแถบด้านร้านอาหารวังมุขเรื่อยไปทางหมู่บ้าน ตรงช่วงศาลาฤาษี จนถึงตลอดทางลงเนินร้านข้าวต้มโอ่ง จิ๊บ&จ๊อย จะมีการปลูกผลไม้ ทั้ง ๒ ฝั่ง ตอนทำถนนแล้วลิงมีไม่มากเพราะมีการระเบิดเขาทำถนน ทำให้ลิงอพยพไปอยู่ที่อื่น พ่อเล่าว่ายายทำโป๊ะ ยายจะต้องคอยจุดตะเกียงที่ศาลไม่ให้ดับ ในวันพระ และพ่อก็ต้องทำหน้าที่ด้วยในเวลาที่ยายใช้ไปจุดตะเกียง สมัยก่อน จะเป็นศาลเล็ก ๆ จะอยู่ในซอกหิน พอสมัยจอมพล ป.พิบูลสงคราม มาสร้างถนน ดินและหินได้ทับตัวศาล ก๋งได้ขุดดินและหินออกไป             ปัจจุบันมีลิงมากขึ้น เนื่องจากมีการออกลูก ออกหลาน แล้วอีกกรณีมีคนนำลิงมาปล่อยซึ่งก็เป็นส่วนน้อย ทำให้เห็นลิงพันธุ์อื่นด้วย นอ...